Δύο βασικά ορόσημα στη στρατηγική μείωσης του δημόσιου χρέους έχει θέσει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
Πρώτον, μέχρι το 2029 η Ελλάδα επιδιώκει να πάψει να είναι η πλέον υπερχρεωμένη χώρα στην Ευρώπη. Δεύτερον, έως το 2031 σχεδιάζεται η πρόωρη εξόφληση των υπολοίπων 31,6 δισ. ευρώ από το πρώτο μνημόνιο, ποσό που κανονικά θα έπρεπε να αποπληρωθεί σταδιακά από το 2029 έως το 2041 μέσω τριμηνιαίων δόσεων.
Επόμενο σημαντικό βήμα σε αυτή την πορεία είναι η πρόωρη καταβολή 5,29 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2025, ως μέρος της αποπληρωμής των 31,6 δισ. ευρώ.
Στόχος της στρατηγικής αυτής, σύμφωνα με το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ), είναι η ενίσχυση της αξιοπιστίας της χώρας στις αγορές, η προστασία από διεθνείς οικονομικές αναταράξεις και η αποδέσμευση πόρων για την ανάπτυξη και κοινωνικές παροχές. Με την εξόφληση του δανείου του ΔΝΤ και την επιτάχυνση της αποπληρωμής του πρώτου – και ιδιαίτερα ακριβού – μνημονιακού δανείου, μειώνεται ο κίνδυνος οικονομικής πίεσης από το 2032 και μετά, όταν θα αυξανόταν σημαντικά το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους.
Όπως δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Οικονομίας Κυριάκος Πιερρακάκης κατά την επίσκεψή του στον ΟΔΔΗΧ:
«Με την πλήρη αποπληρωμή του ΔΝΤ, με την πρόωρη εξόφληση του πρώτου μνημονίου και παρόμοιες κινήσεις, μειώνουμε αισθητά έναν σημαντικό κίνδυνο που βάραινε τη χώρα για τη μελλοντική εξυπηρέτηση του χρέους».
Καθοριστικό ρόλο στην υλοποίηση αυτής της στρατηγικής παίζουν τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, τα οποία προκύπτουν τόσο από την ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας όσο και από την πρόοδο στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Το 2024, το πρωτογενές πλεόνασμα έφτασε σε επίπεδο ρεκόρ – 4,8% του ΑΕΠ ή 11,4 δισ. ευρώ – ξεπερνώντας κατά πολύ τις προβλέψεις. Για το 2025, η σχετική εκτίμηση έχει ήδη αναθεωρηθεί ανοδικά στο 3,2% του ΑΕΠ (από 2,4%) και εκτιμάται ότι θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο έως το τέλος του έτους.
Με βάση αυτά τα οικονομικά δεδομένα, η μείωση του χρέους της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να συνεχιστεί με γρήγορους ρυθμούς και το 2025. Ο στόχος είναι να υποχωρήσει κάτω από το 145% του ΑΕΠ, από 153,6% το 2024. Για σύγκριση, το χρέος ήταν στο 163,9% του ΑΕΠ το 2023 και στο 177% το 2022, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat.
Παράλληλα, τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώνονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, φτάνοντας τα 44,1 δισ. ευρώ. Το αποθεματικό αυτό λειτουργεί ως “μαξιλάρι” ασφαλείας και αποτελεί βασικό εργαλείο για την επιτάχυνση της απομείωσης του χρέους. Επιπλέον, δίνει στον ΟΔΔΗΧ τη δυνατότητα να προχωρά σε επιλεκτικές εκδόσεις ομολόγων για πιο ευέλικτη διαχείριση του χρέους.
