Γράφει ο Σάββας Παυλίδης
Σε πρόσωπο-κλειδί για τις γεωπολιτικές εξελίξεις της Ανατολικής Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής αλλά και της Ευρώπης, αναδεικνύεται ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς η Άγκυρα καταφέρνει να παγιώσει τη θέση της ως στρατηγικός μεσολαβητής και διαμεσολαβητής σε μείζονα διεθνή ζητήματα.
Η Τουρκία υποδέχεται τις συνομιλίες Ουκρανίας – Ρωσίας με τη συμμετοχή ΗΠΑ
Η πρόταση του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να πραγματοποιηθεί στην Κωνσταντινούπολη η επόμενη φάση των ειρηνευτικών συνομιλιών με τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι την Πέμπτη 15 Μαΐου, επιβεβαιώνει τον κομβικό ρόλο της Τουρκίας ως ουδέτερης γέφυρας μεταξύ Ανατολής και Δύσης.
Η απόφαση για διεξαγωγή υψηλού επιπέδου συνομιλιών σε τουρκικό έδαφος ενισχύει περαιτέρω την εικόνα της Άγκυρας ως αξιόπιστου διαμεσολαβητή, ειδικά από τη στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δηλώσει ότι θα συμμετάσχουν στη διαδικασία. Ο Τούρκος πρόεδρος διατηρεί ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας τόσο με το Κίεβο όσο και με τη Μόσχα, έχοντας καλλιεργήσει σχέσεις εμπιστοσύνης με τους δύο ηγέτες.
Ωστόσο, παραμένει αβέβαιο αν τελικά ο ίδιος ο Πούτιν θα δώσει το παρών ή θα εκπροσωπηθεί από τον Ρώσο ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ. Αντίστοιχα, η ουκρανική πλευρά δηλώνει ότι αναμένει πρώτα να γνωστοποιηθεί η σύνθεση της ρωσικής αντιπροσωπείας προτού επιβεβαιώσει τη συμμετοχή της. Ενδεικτικό της ρευστότητας είναι και η δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος δήλωσε πρόθυμος να μεταβεί στην Τουρκία, αν και – όπως είπε – δεν γνωρίζει αν ο Πούτιν θα συμμετάσχει τελικά.
Η διάλυση του PKK και ο γεωπολιτικός απόηχος
Μία ακόμα σημαντική εξέλιξη που ενίσχυσε την εικόνα του Ερντογάν στο εσωτερικό της Τουρκίας είναι η επίσημη ανακοίνωση διάλυσης του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), έπειτα από δεκαετίες ένοπλου αγώνα. Το PKK, που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση από την Τουρκία, τις ΗΠΑ και την Ε.Ε., κατέθεσε τα όπλα του, μια κίνηση που χαιρετίστηκε από την τουρκική κυβέρνηση ως ιστορική νίκη κατά της τρομοκρατίας.
Η εξέλιξη αυτή δεν έρχεται τυχαία. Ο Ερντογάν φαίνεται να αξιοποιεί τις στρατηγικές μεταβολές στη Συρία, μετά την ανατροπή του Μπασάρ αλ-Άσαντ τον Δεκέμβριο από αντάρτες υποστηριζόμενους από την Τουρκία. Παράλληλα, η αποδυνάμωση του PKK στο βόρειο Ιράκ έχει περιορίσει δραστικά την επιρροή του.
Παρόλο που η απόφαση του PKK δεν εγγυάται αυτόματα την ειρήνη, ανοίγει τον δρόμο για τη διαμόρφωση ενός νομικού πλαισίου αφοπλισμού και ενσωμάτωσης των πρώην μαχητών, μια διαδικασία μακρά και σύνθετη.
Οι ΗΠΑ άρουν τις κυρώσεις κατά της Συρίας – Κεντρικός ο ρόλος της Άγκυρας
Σε μια καθοριστική κίνηση, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να άρει όλες τις αμερικανικές κυρώσεις κατά της Συρίας, σε μια απόφαση που προέκυψε μετά από συνομιλίες με τον Ερντογάν και με στόχο τη σταθεροποίηση της περιοχής.
Η εξέλιξη αυτή μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για την περιφερειακή επανένταξη της Συρίας και την εκκίνηση της ανοικοδόμησης μετά από χρόνια πολέμου και διεθνούς απομόνωσης. Η Τουρκία αναμένεται να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στις μελλοντικές διεργασίες σταθεροποίησης, λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας και της πολιτικής της εμπλοκής στο συριακό μέτωπο.
Μάλιστα, ο ίδιος ο Ερντογάν διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην πραγματοποίηση της πρώτης επίσημης συνάντησης του Τραμπ με τον νέο Σύρο ηγέτη, Αχμέντ Αλ Σαράα, στην οποία συμμετείχε τηλεφωνικά.
Η Τουρκία φιλοξενεί συνομιλίες για τα πυρηνικά του Ιράν
Τέλος, η Άγκυρα ετοιμάζεται να φιλοξενήσει την Παρασκευή 16 Μαΐου νέες συνομιλίες μεταξύ Ιρανών και Ευρωπαίων αξιωματούχων, με αντικείμενο την αναβίωση των διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης και την άρση εμπορικών περιορισμών.
Παρόλο που οι λεπτομέρειες για τη συνάντηση παραμένουν περιορισμένες, το γεγονός ότι η Τουρκία επελέγη ως χώρα-οικοδεσπότης επιβεβαιώνει το αυξανόμενο διεθνές της κύρος ως αξιόπιστου συνομιλητή και ουδέτερης δύναμης σε σύνθετες γεωπολιτικές εξισώσεις.
