*Σταυρούλα Μήλιου Κοινωνική Λειτουργός - Νηπιαγωγός
Ο ρόλος της οικογένειας στην ολόπλευρη ανάπτυξη του κοινωνικού ατόμου είναι ευρέως γνωστός . Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ο άνθρωπος μαθαίνει τον τρόπο που η κοινωνία λειτουργεί και εξοικειώνεται. Το σχολείο επίσης αποτελεί ένα περιβάλλον, μέσα στο οποίο το παιδί αντιλαμβάνεται ευρεία κοινωνικά μηνύματα και ανάλογα προσαρμόζεται.
Οι κοινωνικές δεξιότητες της οικογένειας, επιμέρους οικογενειακά και κοινωνικά προβλήματα, οι προσδοκίες των γονιών αλλά και στοιχεία του ίδιου του ατόμου, σε άμεση αλληλεπίδραση τα στοιχεία αυτά μεταξύ τους, διαμορφώνουν αυτό που λέγεται πολιτική και ευρύτερα κοινωνική ταυτότητα.
Πολιτική ταυτότητα εννοούμε το πώς ένας άνθρωπος αντιλαμβάνεται και ασκεί τα πολιτικά του δικαιώματα, εάν δηλαδή και με τι κριτήρια ψηφίζει και πώς αξιολογεί τα θέματα που αφορούν την ευρύτερη κοινωνική ζωή του.
Την έννοια της ταυτότητας το παιδί αντιλαμβάνεται από την πρώτη μέρα της γέννησης του. Αρχικά οι γονείς καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες του. Όσο όμως εκείνο μεγαλώνει και σταδιακά κατακτά την αυτονομία του, αποκτά και την ευθύνη της ζωής του. Οι γονείς καλούνται να του μάθουν τα όρια της συμπεριφοράς του προς τους άλλους και εις βάρος του εαυτού του καθώς οι κοινωνικές σχέσεις βασίζονται στα
όρια μεταξύ τους.
Το παιδί που λειτουργεί σε σχέσεις μέσα στην οικογένεια που τα όρια και οι ρόλοι είναι ξεκάθαρα νιώθει ασφαλές και κατακτά συνειδητά την έννοια του ποιος είναι και του τι προσδοκούν οι άλλοι απ΄ αυτό.
Μαθαίνει να ζητά και να δέχεται αλλά και την έννοια του δικαιώματος και της ευθύνης ως θεωρία και καθημερινή πρακτική.
Ο κάθε άνθρωπος την αντίληψη της ιδιότητας του ως πολιτικό ον την αντιλαμβάνεται από την πρώτη στιγμή της γέννησης του. Γεννιέται σε οργανωμένες κοινωνίες με ευδιάκριτες πολιτικές και ευρύτερα κοινωνικές απαιτήσεις, ανάλογα πάντα με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της κάθε κοινωνίας.
Το πώς οι γονείς επικοινωνούν, συνεργάζονται, επιλύουν συγκρούσεις, καταμερίζουν την εργασία στο σπίτι, διαχειρίζονται τα οικονομικά, συζητούν μεταξύ τους συμβάλλει καθοριστικά στη διαμόρφωση ενός κλίματος ευθύνης και δημοκρατικής ισοτιμίας.
Οι γονείς χρειάζεται να ασκούν συνειδητά τα πολιτικά τους δικαιώματα και να συζητούν με τα παιδιά τους θέματα πολιτικής, να προκαλούν συζητήσεις και να επιτρέπουν στα παιδιά τόσο να εκφράζουν ερωτήματα όσο και να συμμετέχουν σε συζητήσεις ενηλίκων.
Στο σχολείο χρειάζεται οι εκπαιδευτικοί να προκαλούν συζητήσεις με κάθε αφορμή που δίνεται και να ενθαρρύνουν όλα τα παιδιά να λαμβάνουν μέρος και να ενισχύουν τη λειτουργία σε ομάδες, αν είναι εφικτό.
Τα παιδιά μ΄ αυτό τον τρόπο εκπαιδεύονται σε θεσμικές πρακτικές που διαμορφώνουν συνείδηση με γνώμονα τη συνεργατικότητα και αποτρέπονται από αντιλήψεις παθητικότητας.
Η πολιτεία έχει τα απόλυτο χρέος να διαπαιδαγωγεί πολιτικά με σταθερές αξίες τους πολίτες, να διαμορφώνει θεσμικές διαδικασίες και να διασφαλίζει κράτος δικαίου.
Κάθε πολίτης έχει ατομική ευθύνη να διαχειρίζεται με συνέπεια και με συνεργατική διάθεση τα θέματα που τον αφορούν σε ένα κράτος που διαμορφώνει αντίστοιχο πλαίσιο κοινωνικής και πολιτικής ευθύνης με γνώμονα το συμφέρον των πολιτών και των αναγκών τους.
Η διαμόρφωση πολιτικής και κοινωνικής ταυτότητας των νέων είναι δικαίωμα και υποχρέωση όλων μας ως γονείς, πολίτες και κοινωνία. Η εκπαίδευση και η παιδεία των νέων δείχνει τον προσανατολισμό της κάθε κοινωνίας. Οφείλουμε να δίνουμε κατευθύνσεις, ώστε να μπορούν να αναλάβουν οι ίδιοι τις δικές
τους ευθύνες και να εξελίξουν τους θεσμούς πιο ωφέλιμα προς τις ανάγκες των πολιτών και μόνο.
