Ένας περίπατος στην πόλη, μια διαδρομή με τα αστικά μέσα, μπορούν να πείσουν και τον πιο σκεπτικό ότι οι συμπολίτες μας είναι απορροφημένοι. 

Νίκος Σφακιανός | 27/03/20 

Απορροφημένοι; 

Στα κινητά τους τηλέφωνα(;). Κοιτάνε σε οθόνες, τα δάκτυλα πληκτρολογούν με ταχύτητα, ή ακουμπούν απαλά την οθόνη. Τι είναι αυτό άραγε που βλέπουν (κι εγώ μαζί τους); Ρίχνω κάποιες κλέφτες ματιές... άλλος υποδήματα, άλλος ρούχα, άλλος κάποιο πιθανό ταίρι, facebook, Instagram, τώρα μας έγινε γνωστό και το tinder. Κι όμως, είμαι βέβαιος ότι στην τελική δεν κοιτάνε τίποτα, δεν προλαβαίνουν, η μια εικόνα διαδέχεται την άλλη, οι πληροφορίες εναλλάσσονται σε κλάσματα δευτερολέπτου. 

Στατιστικές μελέτες που έχουν γίνει στο θέμα ‘χρήση του κινητού’ δείχνουν την συχνότητα με την οποία ελέγχουμε το κινητό μας [τουλάχιστον μια φορά στα 15 λεπτά αφότου σηκωθούμε από το κρεβάτι (The economist), ‘Αγκαλιά με το κινητό στο κρεβάτι οι Έλληνες’ (τίτλος στο protagon)] 

Η δική μου προσπάθεια κατανόησης αυτού του φαινομένου επιχειρεί να εστιάσει στον άνθρωπο και λιγότερο στα νούμερα. Γιατί προτιμάμε να βλέπουμε ρούχα, παπούτσια, γυαλιά και ανθρώπους μέσω του διαδικτύου και δεν πάμε έξω να γνωρίσουμε κάποιον ή σε ένα μαγαζί, να τα αγγίξουμε, να τα δοκιμάσουμε; Πως είναι δυνατόν να αναζητούμε σύντροφο λες και πάμε για ψώνια, βλέποντας μόνο την εικόνα του!; 

Τόσο πολύ φοβόμαστε την επαφή με τον άλλο; Μήπως τελικά η κυριαρχία της εικόνας, δηλαδή της εμφάνισης, είναι πιο μεγάλη επάνω μας απ’ ότι μπορεί να νομίζουμε; Φυσικά δεν δίνουμε σημασία, θεωρούμε ότι το ελέγχουμε. Η αλήθεια είναι ότι ο νεότερος πολιτισμός μας ωθεί στο να ασχολούμαστε πιο πολύ με την επιφάνεια των πραγμάτων. Ο υλισμός στο μεγαλείο του! Είναι πιο σημαντικό να έχουμε ένα καλό κινητό από το να αποκτήσουμε κοινωνικές δεξιότητες. Το πρώτο θέλει μόνο χρήμα, ενώ το δεύτερο θέλει προσπάθεια, κόπο, ενέργεια, σωματική και ψυχική. Έχουμε γίνει τόσο καλοί στο να γράφουμε κείμενα, στο να συνομιλούμε με μηνύματα, όταν όμως έρθει η ώρα να τα πούμε από κοντά... σιωπή, νευρικότητα. 

Μπορεί τα νέα κινητά να άνοιξαν ορίζοντες που δεν θα μπορούσε να φανταστεί ποτέ ο άνθρωπος. Με το smartphone μου δεν είμαι ποτέ μονός(;) μπορώ να κάνω τα πάντα, να έχω τα πάντα... και το τίμημα; Στα δικά μου μάτια είναι η αποξένωση. Προσπαθώ να μιλήσω σε κάποιον, τον βλέπω να φοράει ακουστικά, ή να κοιτάει επίμονα την οθόνη. Τελικά δεν μιλάω. Κοιτάω γύρω μου... η ιδιά εικόνα παντού. Μόνο κάτι ηλικιωμένοι θυμούνται ακόμα πώς να κουβεντιάζουν. 

Μήπως τελικά δεν είναι τα τηλέφωνα η πηγή, αλλά το μέσω για την κατάσταση αυτή; Πώς θα ήταν ο κόσμος αν αντί για ένα Like την ημέρα, προσπαθούσαμε να μιλήσουμε σε κάποιον άγνωστο; Πότε θα βγούμε από το καβούκι του τηλεφώνου, ώστε να δούμε τον κόσμο έξω από εκεί? Μπορεί να μην είμαστε σε σπήλαιο, όπως στην αλληγορία του Πλάτωνα, από ότι βλέπω όμως, είμαστε το ίδιο δέσμιοι κοιτάζοντας μόνο εικόνες, ομοιώματα και αν καταφέρουμε να βγούμε, ίσως να μας τρομάξει η εικόνα του κόσμου γύρω μας.