Η οικονομία στην Ευρωζώνη παραμένει στάσιμη – πρωτίστως λόγω των διαρθρωτικών αδυναμιών της Γερμανίας. Ο ευρωπαϊκός Νότος ωστόσο φαίνεται να είναι αυτός που κρατάει όρθια την Ευρώπη. Γιατί;
Λίγα μόνο χρόνια έχουν περάσει απ’ όταν η Πορτογαλία, η Ιταλία, η Ισπανία και πρωτίστως η Ελλάδα αποτελούσαν τα «άτακτα παιδιά» της ΕΕ και της Ευρωζώνης. Έκτοτε όμως έχουν αλλάξει πολλά, σύμφωνα και με τον πρωθυπουργό της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ: «Εμείς στον Νότο μπορούμε επίσης να βοηθήσουμε στην επίλυση κοινών προβλημάτων», δήλωσε ο πολιτικός στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός.
Ο Σάντσεθ αναφέρθηκε στην ενεργειακή κρίση μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τις δυνατότητες της Ισπανίας για παραγωγή και εξαγωγή μεγαλύτερης ποσότητας καθαρής ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο η Ισπανία θα μπορούσε να γίνει «η καλύτερη οικονομία στον πλανήτη».
Η Γερμανία ακολουθεί αντίθετη πορεία
Όσον αφορά ωστόσο τη συνολική κατάσταση στην Ευρώπη, τα πράγματα δεν μοιάζουν και τόσο ρόδινα: η οικονομία στην Ευρωζώνη είναι στάσιμη. Όπως ανακοίνωσε η Eurostat, κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2024 το συνολικό ΑΕΠ έμεινε ίδιο με το φθινοπωρινό τρίμηνο, ενώ κατά το θερινό τρίμηνο καταγράφηκε μία μικρή αύξηση της τάξης του 0,4%.
Πολλοί ειδικοί συμφωνούν: αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στις χρόνιες αδυναμίες της μεγαλύτερης οικονομίας της ηπείρου. Κατά το τέταρτο τρίμηνο και συνολικά κατά το 2024 το ΑΕΠ στη Γερμανία συρρικνώθηκε κατά 0,2%.
Ξεμένει από καύσιμο η ευρωπαϊκή ατμομηχανή;
Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης λοιπόν τα βρίσκει σκούρα και τα πρώην άτακτα παιδιά «βγαίνουν μπροστά». Θα μπορούσαν οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου να ηγηθούν;
Κατά τον οικονομολόγο και διευθυντή του αυστριακού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (WIFO) Γκάμπριελ Φελμπερμάιρ, μάλλον όχι – διότι «είναι οικονομικά πολύ μικρές». Η Γερμανία και η Γαλλία αντιπροσωπεύουν «πάνω από το 50% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Και σε αυτό το βόρειο μπλοκ με την ισχυρή βιομηχανία πρέπει να συγκαταλεχθούν και χώρες όπως η Αυστρία, η Σλοβενία, η Σλοβακία και η Ολλανδία». Και αυτές οι χώρες, όπως και χώρες που είναι εκτός ευρώ αλλά εντός ΕΕ, όπως η Τσεχία, «υποφέρουν από τις αδυναμίες του βιομηχανικού πυρήνα της ΕΕ».
Ο ρόλος του υψηλού ενεργειακού κόστους
Γιατί όμως οι νότιες χώρες ισχυροποιούνται τόσο και αναπτύσσονται ταχύτερα από τις υπόλοιπες μεγάλες δυνάμεις; Κατά τον Χανς-Βέρνερ Ζιν, πρώην επικεφαλής του Ινστιτούτου Ifo, αυτό είναι αποτέλεσμα τόσο εξωτερικών λόγων όσο και ορισμένων καθοριστικών πολιτικών εξελίξεων: «Τα τελευταία χρόνια η Γερμανία έχει υποφέρει πολύ από την ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία και την έλλειψη ενεργειακών αποθεμάτων».
Ο ειδικός αντιτάσσεται στην απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα και τη στροφή προς την πράσινη ενέργεια. «ΕΕ και Γερμανία έχασαν το μέτρο» και το αποτέλεσμα είναι η Γερμανία «να έχει την πιο ακριβή ηλεκτρική ενέργεια σε ολόκληρο τον πλανήτη». Λόγω αυτού υποφέρει «ιδίως η χημική βιομηχανία», αλλά και η αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία είναι κομβικής σημασίας για τη χώρα, με τον Ζιν να κατηγορεί την ΕΕ πως οδήγησε τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία στο «να χάσει την ανταγωνιστικότητά της».
Πηγή: DW
