Αβέβαιη η συνέχιση της δυναμικής ανόδου τη νέα χρονιά
Θα «φρενάρει» η αύξηση των επιτοκίων και η κατακόρυφη άνοδος στις τιμές των οικοδομικών υλικών την οικοδομική δραστηριότητα; Ή θα συνεχιστεί η ανοδική πορεία εξαιτίας της ζήτησης για αγορά ακινήτου από το εξωτερικό ή και από τους Ελληνες καταθέτες που θα βλέπουν την αξία των αποταμιεύσεών τους να «ροκανίζεται» από τον υψηλό πληθωρισμό;
Χρονιά-γρίφος το 2023 για την κτηματαγορά καθώς θα συγκρουστούν αντίρροπες δυνάμεις από το σκέλος της προσφοράς και της ζήτησης. Το κόστος κατασκευής που παρέμεινε ουσιαστικά «καθηλωμένο» από το 2015 μέχρι και το 2020, έχει ήδη αυξηθεί πάνω από 20%, ενώ το ανατιμητικό ράλι δεν έχει σταματήσει. Καθηλωμένα μέχρι και τα μέσα του 2022 ήταν και τα επιτόκια. Ωστόσο, μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2023 αναμένονται ακόμη και δύο νέες αυξήσεις που θα φέρουν το κόστος των στεγαστικών δανείων ακόμη και πάνω από το επίπεδο του 5%, είτε μιλάμε για σταθερό είτε για κυμαινόμενο επιτόκιο.
Οταν για να χτιστεί ένα τετραγωνικό κατοικίας απαιτούνται πλέον περισσότερα από 1.500 ευρώ –κάτι που σημαίνει ότι μαζί με την αξία της γης και το εργολαβικό κέρδος το νεόδμητο τετραγωνικό μπορεί να ξεπεράσει τις 3.000 ευρώ–, η αγορά ενός διαμερίσματος 100 τετραγωνικών μπορεί να απαιτεί ίδια κεφάλαια 100.000 ευρώ και καταβολή μηνιαίας δόσης 1.000-1.100 ευρώ για 30 χρόνια. Το ερώτημα λοιπόν που γεννάται είναι αν υπάρχει ζήτηση να απορροφήσει την προσφορά σε αυτά τα επίπεδα τιμών. Η απάντηση θα κρίνει και την πορεία της οικοδομικής δραστηριότητας μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα. Ηδη τους τελευταίους μήνες του 2022 άρχισαν να παρατηρούνται σημάδια «κόπωσης» στις στατιστικές της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Το πληθωριστικό κύμα έχει χτυπήσει έντονα τον χώρο της οικοδομής καθώς η επιβάρυνση ήταν καθολική: τα καύσιμα ανέβασαν το μεταφορικό κόστος (κρίσιμο για τα οικοδομικά υλικά), η ανατίμηση των μετάλλων έπληξε ηλεκτρολογικές και υδραυλικές εργασίες, οπλισμό σκυροδέματος κ.λπ., ενώ με την εκτόξευση των τιμών της ενέργειας δεν έμεινε κανένα στάδιο της οικοδομικής δραστηριότητας ανεπηρέαστο. Η μεταβολή των τιμών από το 2015 μέχρι και το τέλος του 2020 σχεδόν σε όλα τα παραγωγικά στάδια έμοιαζε με ευθεία γραμμή. Με τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας, άρχισαν όμως να φαίνονται οι ανατιμητικές τάσεις. Και το 2022 κλείνει με διετή αύξηση 20% στον γενικό δείκτη των υλικών κατασκευής, ποσοστό που είναι πολύ μεγαλύτερο στα ηλεκτρολογικά υλικά, στα καύσιμα των μηχανημάτων, στα μεταλλικά υλικά και στα πετρώδη. Η αύξηση των υλικών έχει συμπέσει χρονικά και με την αύξηση των απαιτήσεων για ενεργειακή θωράκιση των κατοικιών προκειμένου να συγκρατηθεί το τεράστιο ενεργειακό κόστος. Αυτό ανεβάζει ακόμη περισσότερο το τελικό κόστος κατασκευής. Οι μνήμες στις τάξεις των κατασκευαστών από το 2008-2009 και τα χρόνια που ακολούθησαν (όταν τεράστιο στοκ νεόδμητων ακινήτων έμεινε στα αζήτητα) δεν έχουν σβήσει, οπότε ένα πιθανό σενάριο είναι να μετριαστεί ο ρυθμός κατασκευής νέων οικοδομών προκειμένου να ελεγχθεί η προσφορά. Ο προβληματισμός γίνεται ακόμη μεγαλύτερος από το γεγονός ότι αυτή τη φορά η κρίση δεν είναι ελληνική αλλά διεθνής, κάτι που σημαίνει ότι επιβαρύνεται και η εισαγόμενη ζήτηση.
ΠΗΓΗ ΑΡΘΡΟΥ: kathimerini.gr / Θάνος Τσίρος
ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ: Shutterstock