Συναγερμός έχει σημάνει διεθνώς από την έξαρση των κρουσμάτων της ευλογιάς των πιθήκων (mpox), γεγονός που οδήγησε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να κηρύξει παγκόσμια κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.
Πρόκειται για την δεύτερη φορά μέσα σε δύο χρόνια που Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θέτει σε επαγρύπνηση τις υγειονομικές Αρχές σε διεθνές επίπεδο για την ιογενή λοίμωξη που εξαπλώνεται μέσω της στενής επαφής, όπως επισημαίνει το Reuters.
Τι σημαίνει όμως «έκτακτη ανάγκη»;
Η «έκτακτη ανάγκη για τη δημόσια υγεία παγκοσμίου ενδιαφέροντος» είναι η υψηλότερη μορφή συναγερμού του ΠΟΥ. Ανακοινώνεται όταν οι ασθένειες εξαπλώνονται με νέους ή ασυνήθιστους τρόπους και στοχεύει στην ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας και χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση μιας τυχόν επιδημίας.
Γιατί συνιστά η ευλογιά των πιθήκων ξανά μια επείγουσα περίπτωση;
Πριν από δύο χρόνια, ο ΠΟΥ κήρυξε την ευλογιά των πιθήκων ως κατάσταση έκτακτης ανάγκης όταν μια παραλλαγή της νόσου άρχισε να εξαπλώνεται παγκοσμίως. Αυτή η κρίση τέθηκε υπό έλεγχο μετά από ενημερωτικές καμπάνιες για τις πρακτικές ασφαλούς σεξουαλικής επαφής και τον μαζικό εμβολιασμό, βοηθώντας έτσι τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο να προστατευτούν σε πολλές χώρες.
Αλλά η mpox αποτελεί ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας σε μέρη της Αφρικής εδώ και δεκαετίες. Το πρώτο κρούσμα σε άνθρωπο καταγράφηκε στο Κονγκό το 1970 και έκτοτε δεν έχουν πάψει να εμφανίζονται κρούσματα.
Η τρέχουσα επιδημία είναι η χειρότερη που έχει δει ποτέ το Κονγκό, με 27.000 κρούσματα και περισσότερους από 1.100 θανάτους από τον Ιανουάριο του 2023, κυρίως μεταξύ παιδιών. Η ασθένεια προκαλεί συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη και εξανθήματα γεμάτω πύον και είναι συνήθως ήπια αλλά δυνητικά θανατηφόρα. Τα παιδιά, οι έγκυες γυναίκες, τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως εκείνοι με HIV, διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο.
Ανησυχία για μία νέα υποπαραλλαγή
Στην παρούσα φάση δύο είναι τα στελέχη mpox που εξαπλώνονται στη χώρα: η ενδημική μορφή του ιού καθώς και μία νέα υποπαραλλαγή.
Αυτή η νέα μορφή του ιού έχει προκαλέσει παγκόσμια ανησυχία επειδή φαίνεται να μεταδίδεται εξαιρετικά γρήγορα και οι γνώσεις για αυτή είναι λίγες.
Μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής καθώς και με άλλες στενές επαφές - όπως μεταξύ παιδιών σε στρατόπεδα εκτοπισμού σε μέρη του Κονγκό. Έχει εξαπλωθεί από το ανατολικό Κονγκό στη Ρουάντα, την Ουγκάντα, το Μπουρούντι και την Κένυα.
Πώς θα βοηθήσει η κήρυξη έκτακτης ανάγκης;
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι η κήρυξη έκτακτης ανάγκης θα επιταχύνει τις προσπάθειες για την απόκτηση περισσότερων ιατρικών εργαλείων και χρηματοδότησης στο Κονγκό, για να βοηθήσουν τις Αρχές εκεί να αντιμετωπίσουν την επιδημία προτού υπάρξει κίνδυνος εξάπλωσης σε άλλες χώρες. Απαιτείται καλύτερη επιτήρηση για να μελετηθεί ο ιός και να σταματήσει η εξάπλωση.
Όπως, ωστόσο, σημειώνει το Reuters, το 2022 έκκληση του ΠΟΥ για χορήγηση 34 εκατομμυρίων δολαρίων για την καταπολέμηση της mpox δεν έγινε αποδεκτή, με αποτέλεσμα να υπάρξει μεγάλη ανισότητα ως προς το ποιος είχε πρόσβαση στις δόσεις των εμβολίων. Οι αφρικανικές χώρες δεν είχαν πρόσβαση στις δύο δόσεις που χρησιμοποιήθηκαν, ενώ δύο χρόνια αργότερα η συνθήκη αυτή εξακολουθεί να ισχύει. Για τον λόγο αυτό ο ΠΟΥ έκανε έκκληση την Τετάρτη (14/8), για δωρεές δόσεων από χώρες με αποθέματα.
