Της Έλενας Τσακιρίδου
Συχνά πιάνεις τον εαυτό σου να αγανακτεί πάνω από ένα ανοιχτό βιβλίο, να διαβάζει μια πρόταση ξανά και ξανά, η οποία μοιάζει κενή νοήματος. Αν αναλογιστεί κανείς την ολοένα και αυξανόμενη πρόσβαση των νέων στη τριτοβάθμια εκπαίδευση, η μελέτη συνιστά αναμφίβολα μία σημαντική πτυχή στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου. Πώς, όμως να μελετώ παραγωγικά; Πώς να αντισταθμίσω με ποιοτικό διάβασμα τις εξουθενωτικές ώρες του “ποσοτικού” διαβάσματος, εκείνου του πολύωρου, που δρα σαν ψευδαίσθηση μιας ικανοποιητικής προσπάθειας;
Παρακάτω παρατίθενται μια σειρά από προτάσεις που ίσως συμβάλλουν στην παραγωγικότερη μελέτη, συνυφασμένη με θετική διάθεση πέρα από θετικά μαθησιακά αποτελέσματα. Φυσικά, η μελέτη υπόκειται σε ατομικά χαρακτηριστικά, προσωπικές απαιτήσεις, στόχους, συνθήκες και μία σειρά εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων που ποικίλουν διατομικά. Επομένως, πειραματίσου και βρες τι εμπνέει εσένα!
- Μίλα φωναχτά στο φανταστικό σου ακροατήριο: Εκ πρώτης ανάγνωσης, αντιλαμβάνομαι ότι ίσως δεν φαντάζει και η πιο επιστημονική πρόταση. Αλλά, αναλογίσου την διαδικασία της μελέτης σου ως εξής: Αν αυτά τα οποία καλείσαι να μάθεις, έπρεπε να τα εξηγήσεις σε κάποιον άλλον, τι θα του έλεγες; Φαντάσου αυτόν τον “άλλον” ως κάποιον με αδρές γνώσεις στο αντικείμενο μελέτης σου. Έτσι, θα πιάσεις τον εαυτό σου να γίνεται πιο αναλυτικός και επεξηγηματικός. Στο κάτω κάτω, το να οραματίζεσαι ότι μιλάς σε ακροατήριο μπορεί να αποβεί πιο διασκεδαστικό από το να κάθεσαι μονότονα στη καρέκλα σου!
- Φρόντισε τις σημειώσεις σου: Η αρχή του οργανωμένου περιβάλλοντος-οργανωμένου νου απηχεί στη συγκεκριμένη πρόταση. Ευανάγνωστα γράμματα, όμορφες σημειώσεις, υπογραμμισμένα χωρία σχετίζονται θετικά με ένα οργανωμένο και πιο καθαρό μυαλό. Με τον ίδιο τρόπο που θα φρόντιζες-συνήθως-για ένα οργανωμένο γραφείο, μερίμνησε και για οργανωμένες σημειώσεις, αν θεωρείς ότι η τάξη σε κινητοποιεί.
- Περιόρισε τους διασπαστικούς παράγοντες: Μπορεί να νομίζεις ότι δεν σε επηρεάζει η δυνατή μουσική, μία συνομιλία ή η επιτέλεση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας ταυτόχρονα, αλλά μάλλον κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Το γνωστικό μας σύστημα είναι περιορισμένο και δρα πολύ παραγωγικότερα επιτελώντας ένα έργο τη φορά. Με εξαίρεση αν η ανταγωνιστική δραστηριότητα έχει αυτοματοποιηθεί, στις υπόλοιπες περιπτώσεις η μελέτη σου μάλλον θα “πληγεί” παρά θα βοηθηθεί από άλλες δραστηριότητες.
- Κάνε επανάληψη: Θα αποφύγω το κλισέ “επανάληψη μήτηρ πάσης μαθήσεως” και θα πω απλά ότι η επανάληψη του υλικού που έχεις να μελετήσεις παγιώνεται εκ νέου στη μνήμη σου όταν το μελετάς ξανά. Δεδομένου ότι βασικός περιορισμός της μνήμης μας είναι η λήθη, θα ήταν ουτοπικό να απαιτείς από τον εαυτό σου να θυμάται με ακρίβεια πληροφορίες που μελέτησες παλαιότερα. Ξαναδιαβάζοντας το υλικό, ενισχύεις το μνημονικό σου ίχνος, άρα και την πιθανότητα ανάκλησης πληροφοριών.
- Μην έχεις ενοχές αν χρειάζεσαι διάλειμμα: Το να λες σε κάποιον να μην έχει ενοχές για κάτι, είναι σαν να λες στον εξαιρετικά αγχώδη φίλο σου να μην αγχώνεται. Αυτό που μπορεί να λεχθεί εδώ, είναι ότι πιέζοντας τον εαυτό σου να συνεχίσει, ενώ πολλαπλά σήματα (χαμηλή ενέργεια, διάσπαση προσοχής, αδυναμία συγκέντρωσης) προτρέπουν για το αντίθετο, είναι άσκοπο. Το διάλειμμα είναι μια βασική συνιστώσα της καλής μελέτης, όπως θα ήταν και η σύντομη παύση για έναν αθλητή, πριν αρχίσει να τρέχει τον επόμενο γύρο του γηπέδου. Αφουγκράσου τον εαυτό σου και τις ανάγκες του πριν από τις όποιες απαιτήσεις έχεις θέσει.
Καλό διάβασμα!
