“Η τέχνη ξεπλένει από την ψυχή τη σκόνη της καθημερινότητας.”
Πάμπλο Πικάσο, 1881-1973
Ήδη από την αρχαιότητα οι αρχαίοι Έλληνες δεν θεωρούσαν την τέχνη μόνο ως μέσο ψυχαγωγίας και ευχαρίστησης, αλλά κυρίως την εξύψωναν ως το πολυτιμότερο αγαθό, που δεν είναι άλλο από την παιδεία και την πνευματική καλλιέργεια. Πίστευαν πως η απουσία της τέχνης από τη ζωή τους θα συνεπαγόταν μια ζωή στείρα, ανούσια, γεμάτη δυσκολίες. Πράγματι, η τέχνη μπορεί να φαντάζει ένα συλλογικό φαινόμενο, μια δραστηριότητα της κοινωνίας, στην πραγματικότητα όμως είναι ένα αριστούργημα της φύσης. Στόχος της είναι να προβάλλει την “καλαισθησία”, όχι μόνο το “φαίνεσθαι”, αλλά και το “είναι”. Άλλωστε, ο εσωτερικός κόσμος είναι εκείνος που ξεχειλίζει από τον χείμαρρο των συναισθημάτων και των σκέψεων.
“Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου”, έλεγαν οι παλιοί. Ταλανίζεται από τα εμπόδια και τις δυσκολίες της καθημερινότητας, αναζητά φυγή σε έναν κόσμο, όπου θα μπορεί να γαληνέψει και να εξαγνιστεί. Η τέχνη λοιπόν τη βοηθά να καλλιεργηθεί, την εμπλουτίζει με τα συναισθήματα της χαράς και της συγκίνησης, την ευωδιάζει με το άρωμα της ανθρωπιάς, της ψυχικής πληρότητας. Αυτή τότε αρχίζει να ζωντανεύει, να δίνει στον άνθρωπο ώθηση και κουράγιο να συνεχίσει τον αγώνα του, να ξεπεράσει τα προβλήματά του, να εξελιχθεί. Ειδικότερα, σε μία περίοδο κοινωνικής αναδιοργάνωσης και επικράτησης των υλιστικών προτύπων και της καταναλωτικής μανίας, η ανήσυχη ομάδα της κοινωνίας, οι νέοι, επιδιώκουν μέσα από εναλλακτικούς τρόπους τέχνης να αναδείξουν την ανεκτίμητη αξία της. Η επιθυμία τους για έναν κόσμο ιδανικό, “κεντημένο” με τις πιο χαρμόσυνες νότες της τέχνης, τους ωθεί να αποδείξουν στην κοινωνία πως η τέχνη αποτελεί φάρμακο για την ανθρώπινη ψυχή.
Η ενασχόληση των νέων με τις σύγχρονες μορφές τέχνης, όπως είναι το θέατρο και ο κινηματογράφος, στοχεύει στην ανατροπή των παραδοσιακών αντιλήψεων και προκαταλήψεων και ευρύτερα, στην επίτευξη της ισότητας και του πλουραλισμού. Στόχος των νέων είναι να καταρριφθούν όλες εκείνες οι ιδεολογίες, που υποστηρίζουν πως η τέχνη είναι μόνο για τους “λίγους”, τους “διαλεχτούς”, τους ανθρώπους της αφρόκρεμας. Τέχνη είναι ένας κόσμος απέραντος και ανοιχτός σε όλους. Ο καθένας μπορεί να εισέλθει σε αυτόν και να γίνει αναπόσπαστο κομμάτι του, να αποδείξει την αξία του, να αναδειχθεί. Οι νέοι προσπαθούν να επαναστατήσουν, να κατοχυρώσουν την αδιαμφισβήτητη αξία της τέχνης μέσα από τους στίχους τραγουδιών, την αδερφή ψυχή της τέχνης, τη Μουσική. Μέσα από τις νότες επιχειρούν να υπενθυμίσουν στην κοινωνία αξίες και αρχές, που διέπουν τις ανθρώπινες σχέσεις και τις αφήνουν αναλλοίωτες στο πέρας του χρόνου. Έρχονται να εξυμνήσουν την αγάπη, το μίσος, την αλληλεγγύη, τον πόνο και όλα εκείνα τα συναισθήματα που κατακλύζουν την ανθρώπινη υπόσταση, θυμίζοντας στους ανθρώπους πως ακόμα και σε καιρούς δύσκολους, μπορούν να πορευτούν με αυτές και να εφοδιαστούν με δύναμη και θέληση.
Η ζωγραφική έρχεται και αυτή να αφήσει τη δική της πινελιά στον ανθρώπινο κόσμο. Μέσα από τους ζωγραφικούς πίνακες και τις φωτογραφίες, οι νέοι προσπαθούν να αναπαραστήσουν τα προβλήματα της κοινωνίας και να τα προβάλλουν στον υπόλοιπο κόσμο. Αποθανατίζουν τις καταστάσεις όσο πιο ρεαλιστικά μπορούν, έτσι ώστε να εισακουστούν, να κατορθώσουν τελικά να κάνουν τα μηνύματά τους αποδεκτά στον κόσμο. Σε έναν κόσμο, που όσο πάει εκφυλίζεται, οδηγείται στον δρόμο της καταστροφής. Σε αυτό το σημείο οι νέοι εναποθέτουν τις τελευταίες τους προσπάθειες σε αφηρημένες μορφές τέχνης, “αντισυμβατικές”, όπως χαρακτηρίζονται από πολλούς. Το graffitti (“γκράφιτι”) αποτελεί έναν τέτοιο τρόπο έκφρασης και δημιουργικότητας, μέσω του οποίου πολλοί νέοι επιδιώκουν να εκφράσουν τους προβληματισμούς τους και τις επιθυμίες τους, να “αφυπνίσουν” το πλήθος. Άλλωστε, ο κόσμος “ξυπνά” μόνο όταν στον δρόμο του εμφανίζεται κάτι το αλλόκοτο, το μη αποδεκτό.
Εν κατακλείδι, η τέχνη συνιστά το μέσο εκείνο, το οποίο εάν προωθηθεί ορθά από τους νέους, θα γεφυρώσει το χάσμα, που επικρατεί σε πολλούς τομείς της ζωής και θα πετύχει μία κοινωνία ανεπτυγμένη και ενωμένη.
Της Αναστασίας Αγγελοπούλου
