Άντζελα Αγκαλίου | 09/11/20
Η επισκεψιμότητα σε ζωολογικό πάρκο θεωρείται από ελάχιστους ως επιλογή ψυχαγωγίας και χώρος αναψυχής.
Τι είδους ευχαρίστηση θα μπορούσε να αντλήσει κάποιος άλλωστε παρακολουθώντας ταλαιπωρημένα και καταβεβλημένα ζώα να περιφέρονται σε μικρή έκταση με νευρική διάθεση περιτριγυρισμένα από σίδερα. Αν δεν μπορεί να χαρακτηριστεί απάνθρωπο τότε πρόκειται σίγουρα για κτηνωδία, με προφανή σκοπό την ικανοποιήση αισχροκέρδειας από ορισμένους που δε διστάζουν να αποκτήσουν χρήματα εις βάρος ζωντανών ψυχών. Τα ζώα από τη φύση τους είναι προορισμένα να ζουν ελεύθερα σε μεγάλες εκτάσεις για να μπορέσουν να αναπτύσσουν το αίσθημα της αυτοσυντήρησης, της επιβίωσης ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, να εξερευνούν το φυσικό περιββάλλον για την αναζήτηση καταφύγιου, να εξελίξουν τις κυνηγετικές τους ικανότητες με τελικό σκοπό την αναπαραγωγή του είδους τους. Ο χώρος ενός ζωολογικού πάρκου, δεν αναδεικνύει σε καμία περίπτωση το πολιτισμικό επίπεδο των ανθρώπων, αντιθέτως καταρρίπτει την έννοια του σεβασμού σε κάθε μορφή ζωής.
Ακόμη θυμάμαι την πρώτη μου ξενάγηση στο Αττικό ζωολογικό πάρκο όταν ήμουν εφτά χρονών νομίζοντας πως θα δω το λιοντάρι, τη ζέβρα, την αρκούδα, τον ελέφαντα, ή την καμήλα με τον ίδιο τρόπο που τα έβλεπα στα ντοκιμαντέρ και τα παιδικά βιβλία. Εισέπραξα ένα κλίμα δυσφορίας με υποτονικές συνθήκες και δε μετάνιωσα που δεν ξαναεπισκέφτηκα το χώρο από τότε. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι συνθήκες διαβίωσης αν όχι ιδανικές δεν είναι ούτε κατάλληλες σε διάφορα ζωολογικά πάρκα του πλανήτη. Για παράδειγμα υπάρχουν περιπτώσεις που ασιατικοί ελέφαντες περιορίζονται σε έναν τσιμεντένιο χώρο με αποτέλεσμα να αποκτήσουν γάγγραινα στα πόδια τους ενώ θα μπορούσαν να το είχαν αποφύγει επιτρέποντας σε αυτά τα πλάσματα να διανύουν τα απαραίτητα χιλιόμετρα πεζοπορίας στη φύση.
Ανάλογη εκμετάλλευση θεωρείται ότι δέχονται και τα δελφίνια τα οποία μέσα σε μικρές πισίνες εξαναγκάζονται να εκτελούν απλά ανώφελα έως σύνθετα ακροβατικά μόνο και μόνο για να μην “πάει χαμένο” το εισιτήριο των επισκεπτών. Η ανεπτυγμένη νοημοσύνη που διαθέτουν αυτά τα ανώτερα θηλαστικά δείχνει να επηρεάζεται προς αρνητική κατεύθυνση λόγω του περιορισμένου χώρου στον οποίο δραστηριοποιούνται. Οι παλμοί που εκπέμπουν επανέρχονται ως ηχώ με αποτέλεσμα να τα αποσυντονίζει, να προκαλεί σύγχυση και στο τέλος να σιωπούν. Θλιβερή συνέπεια αυτής της εκμετάλλευσης αποτελεί το γεγονός ότι μερικά δελφίνια γεννιούνται νεκρά ή αντίστοιχα δε δέχονται τη μητρική φροντίδα λόγω της αιχμαλωσίας που έχουν υποστεί οι μητέρες τους και αδυνατούν να ενισχύσουν το μητρικό ένστικτο.
Οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης που επικρατούν σε ένα ζωολογικό πάρκο φαίνεται να μην εμποδίζουν τους υπευθύνους του, να προχωρήσουν σε ελεγχόμενες αναπαραγωγές των ζώων με σκοπό τη βιωσιμότητα της επιχείρησης τους. Αρκετές φορές θηλαστικά που κυοφορούν παρατηρώντας το αφιλόξενο περιβάλλον αποφασίζουν να σκοτώσουν τα τα μικρά τους προκειμένου να μη βιώσουν οι γενιές τους παρόμοιες άσχημες εμπειρίες. Πρόκειται δηλαδή, όσο σκληρό κι αν ακούγεται, για μια συνειδητή απόφαση και άλλες πάλι φορές, ασυνείδητη ως αποτέλεσμα παράνοιας λόγω αιχμαλωσίας.
Αμφίβολο κρίνεται αν τα άγρια είδη κατορθώσουν να επιστρέψουν στις περιοχές προέλευσης τους αν πρώτα δε δρομολογηθεί μια στοιχειώδης εκπαίδευση, ικανή να τους παρέχει τα εφόδια για να αναπτύξουν το αίσθημα της αυτοσυντήρησης και της επιβίωσης.
